W polskim prawie dziedziczenie odbywa się na podstawie testamentu lub ustawy. W sytuacji, gdy spadkodawca sporządził ważny testament na tej właśnie podstawie będzie dzielony jego majątek pośród spadkobierców. Jeżeli jednak: brak jest testamentu, sporządzony testament jest nieważny, osoby powołane w testamencie nie chcą lub nie mogą dziedziczyć, spadkodawca w testamencie nie podzielił całości masy spadkowej, a jednocześnie wyłączył instytucję przyrostu, wtedy krąg spadkobierców wyznacza ustawa.
Polski kodeks cywilny bardzo dokładnie reguluje, kto dziedziczy w jakiej sytuacji oraz w jakim stopniu. Ta regulacja wynika z założenia, że spadek powinien przypaść członkom rodziny zmarłego. Dopiero w ostateczności dziedziczyć będzie Skarb Państwa- gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Dlatego też polskie prawo wprowadza stopnie dziedziczenia:
I.
W pierwszej kolejności po spadkodawcy dziedziczą jego dzieci oraz małżonek w częściach równych.
Jednakże część należna małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Oznacza to, że gdy spadkodawca miał np. czwórkę dzieci to udział małżonka nadal będzie wynosił ¼ natomiast dzieci otrzymają odpowiednio udziały po 3/16 masy spadkowej.
Jeżeli spadkodawca miał dziecko, które zmarło przed nim, udział spadkowy, który należałby się zmarłemu dziecku będzie przypadał jego dzieciom w częściach równych.
Małżeństwo musi istnieć w chwili śmierci spadkodawcy. Prawomocne orzeczenie rozwodu, separacji czy unieważnienia małżeństwa wyklucza możliwość dziedziczenia. Separacja faktyczna nie ma wpływu na dziedziczenie. Natomiast złożenie pozwu rozwodowego, z żądaniem orzeczenie rozwodu z winy małżonka spadkodawcy, jeżeli sąd uzna że żądanie było uzasadnione będzie skutkowało wyłączeniem od dziedziczenia. W krąg spadkobierców wchodzi także dziecko poczęte przed śmiercią spadkodawcy, jednakże musi urodzić się żywe.
II.
Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci spadek dziedziczą rodzice spadkodawcy oraz jego małżonek. W takiej sytuacji udział spadkowy małżonka wynosi 1/2 spadku, a każdy z rodziców otrzymuje 1/4 spadku.
Jeżeli jedno z rodziców zmarło przed spadkodawcą i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich dzieci, udział spadkowy rodzica dziedziczącego razem z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.
Jeżeli małżonek ma dziedziczyć razem z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, jego udział w spadku wynosi ½. W przypadku, gdyby w chwili śmierci spadkodawcy brak było żyjących dzieci spadkodawcy, rodziców, rodzeństwa oraz zstępnych rodzeństwa cały spadek przypadałby małżonkowi spadkodawcy.
III.
Jeżeli spadkodawca nie miał dzieci, ani małżonka cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. W razie gdyby jedno z rodziców zmarło przed spadkodawcą, udział spadkowy który zmarły rodzic powinien otrzymać przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając dzieci, udział spadkowy zmarłego rodzeństwa, przypada jego żyjącym dzieciom.
IV.
Jeżeli brak jest zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, którzy dziedziczą spadek w równych częściach.
V.
Gdyby nie pozostali żadni wymienieni wyżej krewni spadkodawcy to do dziedziczenia powołani zostają pasierbowie spadkodawcy. Dzieci małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku dziedziczą w częściach równych. Jednakże dochodzi do tego w sytuacji, gdy żaden z rodziców dzieci małżonka spadkodawcy nie dożył śmierci spadkodawcy.
VI.
Jeżeli niemożliwym byłoby ustalenie spadkobierców w żaden z powyższych sposobów to majątek przypada gminie, w której spadkodawca zamieszkiwał w dniu śmierci. W razie niemożności ustalenia takiego miejsca lub gdy spadkodawca mieszkał poza granicami kraju, to jego majątek przypada Skarbowi Państwa.
Problematyka dziedziczenia na podstawie ustawy jest jedną z bardziej skomplikowanych zagadnieniem w życiu codziennym szczególnie, że często wiąże się z dużymi emocjami wynikającymi z utraty bliskiej osoby. W takiej sytuacji warto zwrócić się o pomoc do adwokata, który będzie służył radą oraz pomocą, a także zdejmie część obowiązków.