W języku potocznym pojęcia zadatku i zaliczki bardzo często stosowane są zamiennie. Co gorsza takie zamienne stosowanie zdarza się nawet w treści umów i to opiewających na znaczne sumy pieniężne. Takie postępowanie trzeba uznać za błędne, ponieważ skutki wpłaty zaliczki są różne niż skutki wpłaty zadatku.
Istotnym jest fakt, że różnice pomiędzy zadatkiem, a zaliczką pojawiają się dopiero po niewykonaniu umowy. Najczęstszym powodem wpłaty zarówno zaliczki, jak i zadatku jest sytuacja, gdy dany przedmiot lub usługę mamy otrzymać z pewnym opóźnieniem, a wpłata zaliczki lub zadatku jest pewnego rodzaju rezerwacją.
W przypadku niewykonania umowy osoba, która otrzymała zaliczkę ma obowiązek ją zwrócić. Zawarta umowa nie dochodzi do skutku, więc należy nam się zwrot pieniędzy. Nie ma tu też znaczenia czy rozmyśliła się osoba kupująca usługę lub przedmiot, czy też osoba która miała świadczyć usługę lub przekazać przedmiot.
Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku zadatku. W przypadku wpłacenia zadatku, gdy rozmyślimy się i nie chcemy już otrzymać przedmiotu lub usługi drugą strona może zatrzymać otrzymane pieniądze. Jednocześnie jeżeli wpłaciliśmy zadatek, a to druga strona nie wywiązała się z zobowiązania to jest zobowiązana do zwrotu wpłaconego przez nas zadatku oraz dodatkowej kwoty, jakby za karę, równej zadatkowi. Innymi słowy w takiej sytuacji powinniśmy otrzymać podwójny zadatek, wpłacony oraz „karny”. Co istotne jeżeli niewykonanie umowy przez nas lub drugą stronę wynika z okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony, wtedy zarówno my nie możemy żądać podwójnego zadatku, jak i druga strona nie jest uprawniona do jego zatrzymania.
Na marginesie należy także wskazać, że zarówno zadatek jak i zaliczka nie powinny stanowić 100% należnej ceny. Takie postępowanie zostało zakwestionowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta.
Podsumowanie
Należy koniecznie ustalić czy wpłacasz zaliczkę, czy zadatek i w żadnym wypadku nie używać tych terminów w umowie zamiennie. W przypadku niewykonania umowy przez jedną ze stron przy wpłaceniu zaliczki należy się zwrot wpłaconej kwoty. W przypadku wpłaty zadatku, jeżeli się rozmyślimy druga strona może zatrzymać wpłacony zadatek. Natomiast jeżeli to druga strona zmieniała zdanie możemy żądać zwroty podwójnego zadatku.